بررسی و ارائه مدلهای سینوپتیکی بارشهای سنگین در شمال غرب ایران

بخشی از ریزشهای جوی منطقه شمال غربی ایران، صرفنظر از عواملی که بطور کلی بارندگی را بوجود می آورند، ناشی از ویژگیهای جغرافیایی این منطقه می باشد که وجود رشته کوهها، دشتهای وسیع، رودخانه ها، دریاچه ارومیه و مجاورت با دریای خزر را می توان نام برد. بررسی بارشهای 24 ساعته، 30 میلی متر یا بیشتر در یک دوره 5 ساله (1992 تا 1996) با استفاده از نقشه های هواشناختی و آمار و اطلاعات ایستگاههای سینوپتیک منطقه شمال غرب نشان می دهد وقوع بارش سنگین و سیل آسا در منطقه با توجه به توپوگرافی و سایر عوامل در ماههای فصل بهار و پائیز بیشتر از بقیه ماهها می باشد که به نوع بارش مربوط می شود که بیشتر بصورت رگباری و در وسعت کوچک بوده و اکثرا در ساعات بعد از ظهر و اوایل شب اتفاق می افتد. اثرات کوهستان روی پدیده های جوی، شارشهای قوی و مرطوب برای بارش سنگین کوهستانی مهم بوده و سیستم هایی که شمال غرب ایران را تحت تاثیر قرار می دهند عبارتند از: سیستم پر فشار سیبری، سیستم های کم فشار مدیترانه ای، سیستم پرفشار اروپا و سیستم کم فشار حرارتی (مونسون). بیشترین بارندگی را سیستم های مدیترانه ای موجب می شوند که حاوی رطوبت زیاد می باشند و گاهی با سیستم واچرخند اروپائی گاهی با گسترش دامنه سیستم کم فشار حرارتی (مونسون) همراه است که باعث ایجاد منطقه همگرایی و تشدید بارندگی می شود. وجود جت استریم های قوی و سردچالها در سطوح بالا، بادها شدید در سطح 500 میلی باری، جریانات رطوبتی در سطح 850 میلی باری و استقرار طولانی آنها بارشهای شدید را سبب می شوند که گاهی با ناپداری شدید و بارش تگرگ همراه می باشد.